De zorg is verantwoordelijk voor 3 procent van het totale gasverbruik en 4 procent van het totale elektriciteitsverbruik in Nederland. Dit wordt grotendeels gebruikt voor het verwarmen en verlichten van het ziekenhuis en voor apparatuur. Binnen Amsterdam UMC wordt er hard gewerkt om onze gebouwen te verduurzamen. Bijvoorbeeld door lichtbronnen te vervangen door ledverlichting, het plaatsen van zonnepanelen en de aanleg van sedumdaken en voorzieningen om regenwater op te vangen.
Blik op de toekomst
De komende jaren willen én moeten we verder verduurzamen. Dat geldt ook voor onze gebouwen en het energiegebruik. In ons Energie Masterplan staat hoe Amsterdam UMC de energievoorziening duurzamer en betaalbaar gaat maken. Ook blijven we investeren in de verduurzaming van onze gebouwen. Bijvoorbeeld door betere isolatie en het plaatsen van ledverlichting. Dit past bij ons doel om voor 2026 de CO2-uitstoot van ons vastgoed en het energiegebruik met 30 procent te verminderen. In 2030 moet deze uitstoot 55 procent lager zijn.
Medewerker aan het woord: “Ons onderzoek laat zien dat kleine beetjes écht helpen”
“Houd het klein en concreet.” Dat was het advies van het Centrum voor Duurzame Zorg toen bewegingswetenschapper Jaap van Netten en collega’s er aanklopten met de vraag hoe zij konden bijdragen. “We schatten zelf in dat er op het gebied van elektriciteitsverbruik en CO2-uitstoot zeker winst te behalen viel. Het onderzoek moest inderdaad wel behapbaar blijven. Want net als overal is de prioriteit voor ons dat de zorg doorgaat, ondanks de soms beperkte bezetting. Tegelijk wilden we er wel echt tijd voor reserveren. Daarom hebben we duurzaamheid onderdeel gemaakt van het jaarplan van de afdeling.”
Slimme stekkers
En zo gingen in de zomermaanden van 2022 de slimme stekkers in het stopcontact bij het Laboratorium voor Klinische Bewegingsanalyse. Daarmee kon het energieverbruik gemeten worden per apparaat dat werd aangesloten. “In ons lab maken we problemen met bewegen meetbaar, bijvoorbeeld bij mensen met een spierziekte. Daar komt allerlei apparatuur bij kijken. We hebben alle apparaten individueel doorgemeten. Tegelijk hebben we gemeten hoeveel energie onze computers verbruiken, zowel bij intensief gebruik als in standby-modus. Ook de verlichting werd onderzocht: hoe vaak hebben we die aan, is dat ook nodig, hoeveel energie verbruiken we daarmee?”
Minder licht
De conclusies zijn even verrassend als eenvoudig: “Niet onze geavanceerde meetapparatuur verbruikt de meeste stroom, wel onze computers, lampen en vooral de tl-verlichting.” De belangrijkste les is dan ook niet alleen relevant voor het Bewegingslab, maar voor het hele ziekenhuis: “Om te besparen hoef je niets ingewikkelds te doen. Zet je computer uit aan het eind van de dag – niet op standby. Kijk of je met minder licht kan werken. Wij kunnen bijvoorbeeld met de helft van de lichten aan onze metingen even goed uitvoeren.” De concrete besparing? “1.500 kWh of een ton CO2 per jaar op locatie AMC en 500 kWh op locatie VUmc. Dat ziekenhuisbreed alle lampen door ledverlichting worden vervangen, maakt zeker een verschil. Verder hopen we vooral dat onze resultaten andere medewerkers bewust maken van de kleine dingen die zij zelf kunnen doen.”
Green Gait Lab
Jaap en collega’s laten het hier niet bij. “We blijven kijken waar we nog verdere winst kunnen boeken op de eigen afdeling en wellicht breder, ook binnen het revalidatieteam. Daarnaast willen we vakgenoten buiten ons ziekenhuis inspireren. Voor chemische laboratoria bestonden al groene initiatieven, maar voor bewegingslabs nog niet. Daarom zijn we nu gestart met The Green Gait Lab, om ervaringen uit te wisselen met collega’s uit andere umc’s. We zijn benieuwd welke inspiratie daaruit voortkomt, en uit de andere initiatieven van Green Teams in Amsterdam UMC. Al die mensen die harder willen lopen om de zorg duurzamer te maken, daar krijg ik energie van.”
Feiten & Cijfers
Gevels, ramen en kozijnen worden stap voor stap beter geïsoleerd. Dit zorgt voor een vermindering van de CO2-uitstoot van meer dan 6 procent
Door mee te doen aan de Freezer Challenge besparen we dagelijks het stroomverbruik van meer dan 23 huishoudens met 4 personen. In deze challenge halen we ijsvorming in de vriezer weg en draaien we de temperatuur van de vriezer 10 graden hoger
Het koelen van onze gebouwen gebeurt op een unieke, duurzame manier. Namelijk door koud water te halen uit twee Amsterdamse meren, in plaats van het gebruik van energievretende koelmachines. Hierdoor besparen we gemiddeld bijna 70 procent CO2
Arjen van der Zee – Manager Expertisecentrum Huisvesting, Vastgoed & Techniek:
“Amsterdam UMC staat in de top 10 van grootste energieverbruikers in de gemeente Amsterdam. Als maatschappelijke organisatie zijn wij ons bewust van onze verantwoordelijkheid om dit energieverbruik te verminderen en verduurzamen. De omvang en leeftijd van onze gebouwen maakt verduurzamen technisch ingewikkeld, kostbaar en ingrijpend, maar zeker niet onmogelijk.”
